Parafiele gevoelens of gedragingen worden vaak omgeven door schaamte, taboe en angst. Veel mensen die hiermee worstelen, durven er met niemand over praten. Hierdoor blijven ze er alleen mee rondlopen, wat het gevoel van isolement en zelfafwijzing nog vergroot.

In mijn praktijk werk ik met volwassenen die vaak een achtergrond hebben van complex trauma: langdurige onveiligheid, emotionele verwaarlozing, misbruik, hechtingsbreuken of vroegkinderlijke (emotionele, fysieke, seksuele) grensoverschrijdende ervaringen. Bij een deel van deze mensen kunnen zulke ervaringen een rol spelen in het ontstaan of versterken van bepaalde parafiele interesses of gedragingen.

Dit vraagt niet om veroordeling, maar om begrip, nuance, veiligheid en gespecialiseerde therapie.

 

Wat zijn parafiliën?

Een parafilie is een seksuele interesse of fantasie die afwijkt van wat maatschappelijk gebruikelijk is. Parafiele interesses komen meer voor dan mensen denken, maar zijn voor velen moeilijk om te benoemen of te bespreken.

 

Het is belangrijk om te onderscheiden:

• Parafiele interesses
  → seksuele fantasieën of voorkeuren die niet noodzakelijk problematisch zijn.

• Parafiel gedrag
  → wanneer deze interesses omgezet worden in handelingen die risicovol kunnen zijn of niet in lijn liggen met iemands waarden.

 

Voorbeelden van parafiliën

Onderstaande voorbeelden worden vaak genoemd in klinische context:

• Voyeurisme: het begluren van een nietsvermoedend persoon.
• Exhibitionisme: het tonen van de geslachtsdelen aan een onbekende.
• Frotteurisme: het zich tegen iemand aanwrijven.
• Seksueel sadisme: het beleven van seksuele opwinding door iemand pijn te doen.
• Seksueel masochisme: het beleven van seksuele opwinding door zelf pijn, vernedering of lijden te ondergaan.
• Pedofilie: een seksuele interesse in pre-puberale kinderen.
• Fetisjisme: het hebben van seksuele interesse in non-levende voorwerpen

 

De aanwezigheid van een parafilie betekent niet dat iemand een stoornis heeft. Veel mensen ervaren geen problemen of lijden en blijven binnen gezonde, wederzijds consentvolle seksualiteit. Het hoeft niet gevaarlijk te zijn en het betekent niet automatisch dat iemand grensoverschrijdend gedrag stelt. 

 

Wanneer spreken we van een parafiele stoornis?

Een parafilie wordt pas een parafiele stoornis wanneer er sprake is van:

 

Lijden bij de persoon zelf:

• intense schaamte
• obsessieve of moeilijk te controleren gedachten
• angst of spanning
• verlies van controle
• verstoring van relaties of dagelijks functioneren

Risico of schade voor anderen:

• gebrek aan toestemming

• schenden van grenzen

• machtsonevenwicht

• afhankelijkheid, dwang of manipulatie

• situaties waarin anderen niet actief en vrij kunnen toestemmen

 

Therapie richt zich niet op het “elimineren” van een interesse, maar op het creëren van veiligheid, controle, verantwoordelijkheid en gezonde seksualiteit.

 

Een link tussen complex trauma en parafiele ontwikkeling

Niet iedereen met trauma ontwikkelt een parafilie. Maar bij sommige volwassenen kan vroegkinderlijke onveiligheid wel invloed hebben op:

1. Seksuele ontwikkeling: 
Vroegtijdige of grensoverschrijdende confrontatie met seksualiteit kan leiden tot verwarring, vervormde koppelingen tussen gevoelens en arousal, of een andere manier van spanning verwerken.

2. Emotieregulatie: Parafiele fantasieën kunnen functioneren als

• verdoving
• regulatie van stress
• vlucht uit eenzaamheid
• dissociatie
• een manier om controle te zoeken waar er vroeger machteloosheid was

3. Schaamte & identiteit

Wie opgroeit met het gevoel “ik ben fout” of “ik mag er niet zijn”, kan parafiele gevoelens verweven zien met toxische schaamte — wat bespreekbaarheid bijzonder moeilijk maakt. Daarom is een veilige therapeutische ruimte cruciaal.

 

Waarom mensen vaak pas laat hulp zoeken

Veel mensen zwijgen jarenlang uit angst voor:

• veroordeling

• sociale of juridische gevolgen

• het verliezen van relaties

• het idee dat dit “niet behandelbaar” is

• overtuigingen dat ze intrinsiek slecht of gevaarlijk zijn

Die geheimhouding verhoogt vaak net het risico op lijdensdruk of impulsief gedrag. Doorbreken van dat zwijgen is een eerste belangrijke stap naar herstel.

 

Hoe therapie eruitziet

Mijn aanpak is niet-oordelend, trauma-geïnformeerd en gericht op veiligheid voor jou én de omgeving.

Samen onderzoeken we:

• Hoe jouw parafiele gevoelens zijn ontstaan: welke functie ze ooit hadden en hoe ze je geholpen hebben te overleven.
• Wat hun huidige rol is: op welke momenten ze toenemen, welke emoties ermee verweven zijn en welke noden eronder liggen.
• Hoe je meer controle en keuzevrijheid krijgt, met technieken rond spanning, regulatie en impulscontrole.
• Hoe schaamte kan zakken, zodat het minder een intern geheim blijft en je meer in verbinding kan komen.
• Hoe je gezonde relaties en seksualiteit kan uitbouwen, met respect voor je eigen grenzen én die van anderen.

 

Therapie gaat niet over schuld, maar over verantwoordelijkheid, veiligheid, menselijkheid en groei.

 

Als therapeut, werkende met dit thema, word ik ondersteund door Stop It Now. 

Voor meer informatie en gespecialiseerde ondersteuning verwijs ik je ook graag naar I.T.E.R.